6-daagse ERDEE lezersreis naar Praag, Maagdenburg en Leipzig 2026

Op maandagmorgen staat in Apeldoorn koffie met iets lekkers voor ons klaar. Vervolgens vertrekken we naar Leipzig, waar we aan het einde van de middag de Thomaskirche bezoeken. J.S. Bach was in Leipzig verantwoordelijk voor de kerkmuziek in onder andere de Thomaskirche. Hij verbleef er tot zijn dood in 1750 en is in deze kerk begraven.

Dispuut van Leipzig
Leipzig is ook nauw verbonden met Maarten Luther. In 1519 nam hij deel aan een cruciaal debat, het dispuut van Leipzig, waarin hij zijn standpunten publiekelijk verdedigde. Dit dispuut vormde een belangrijk beginpunt van de Reformatie. Het ging onder meer over de autoriteit van de paus, de onfeilbaarheid van kerkelijke concilies en het primaat van de Schrift (Sola Scriptura). Luther stelde dat alleen de Bijbel het hoogste gezag heeft, en niet de paus of concilies.

Op dinsdagmorgen staat na het ontbijt een rondleiding in het oude stadhuis van Leipzig op het programma. We bezoeken onder andere historische zalen zoals de Festsaal en de Ratsstube, waar Bach in 1723 zijn contract tekende. Vervolgens wandelen we naar de Nikolaikirche, gesticht rond 1165 en gewijd aan Sint-Nicolaas, de patroonheilige van kooplieden en zeevaarders. Bach werkte hier als cantor. Tegenwoordig is het een protestantse kerk.

Aan het einde van de middag arriveren we bij ons hotel in Praag. We dineren als groep in een aparte ruimte. Na het diner bezoeken we de Bethlehemkapel, waar Johannes Hus heeft gepreekt. Hij sprak in het Tsjechisch, zodat gewone mensen zijn boodschap konden begrijpen.

’s Morgens leiden ervaren gidsen ons rond in Josefov, de Joodse wijk van Praag. Deze ligt in de oude stad en is een van de best bewaarde Joodse wijken van Europa. De wijk heeft een rijke, maar ook tragische geschiedenis, met wortels die teruggaan tot de middeleeuwen. In Josefov bevinden zich belangrijke historische plekken, zoals de Oud-Nieuwe Synagoge en de Oude Joodse Begraafplaats.

We bezoeken ook de Jeruzalemsynagoge, herkenbaar aan haar kleurrijke gevel en Arabisch geïnspireerde motieven. Deze synagoge overleefde de Tweede Wereldoorlog vrijwel ongeschonden en is tegenwoordig een van de meest opvallende religieuze gebouwen van de stad.

Na de lunch bezoeken we samen met ds. Van Kooten de Praagse Burcht met de imposante Sint-Vituskathedraal. Aansluitend maken we een wandeling over de historische Karelsbrug, die in de 14e eeuw werd gebouwd in opdracht van koning Karel IV.

Praagse Burcht
De Praagse Burcht is een imposant kasteelcomplex dat in de 9e eeuw werd gesticht en eeuwenlang het machtscentrum van Tsjechië vormde. Tegenwoordig zetelt de president er. Binnen de muren bevinden zich indrukwekkende gebouwen, zoals de Sint-Vituskathedraal, het oude koninklijke paleis en de schilderachtige Gouden Straat.

De Sint-Vituskathedraal is de grootste en belangrijkste kerk van Tsjechië. In de kathedraal zijn prachtige glas-in-loodramen te bewonderen. Daarnaast bevinden zich hier de grafkelders van Boheemse koningen en worden de Tsjechische kroonjuwelen bewaard.

We wandelen verder door het centrum en komen langs het standbeeld van Johannes Hus. De Reformatie in Praag begon al vóór Luther, met Johannes Hus (ca. 1370–1415) als een belangrijke voorloper. Hus was priester en hoogleraar aan de universiteit van Praag. Hij bekritiseerde de rijkdom en corruptie binnen de kerk en pleitte voor een terugkeer naar de Bijbel als hoogste gezag. Zijn ideeën brachten hem in conflict met de kerk, die hem als ketter veroordeelde. In 1415 werd Hus op de brandstapel terechtgesteld.

Vandaag staat het Boheemse Woud op het programma, een van de mooiste natuurgebieden van Tsjechië. Het is een streek vol indrukwekkende rotsformaties, dichte bossen en schilderachtige stadjes. Onderweg zien we het landschap langzaam veranderen in heuvelachtig terrein met diepe valleien en kalksteenrotsen.

Ondergronds natuurwonder
We beginnen de dag met een bezoek aan de grotten van Bozkov, een uniek natuurwonder gevormd uit dolomietgesteente. Tijdens de rondleiding ontdekt u een ondergrondse wereld vol stalactieten, stalagmieten en kristalheldere meertjes. De constante temperatuur van ongeveer 8 graden zorgt voor een bijzondere sfeer, dus een jas is geen overbodige luxe.

Na dit indrukwekkende bezoek rijden we verder naar het charmante stadje Jičín, ook wel de “poort naar het Boheemse Woud” genoemd. Hier heeft u vrije tijd voor de lunch en kunt u op eigen gelegenheid een kijkje nemen in de Sint-Jacobskerk, die met haar toren hoog boven de stad uitsteekt. Ook een wandeling door het historische centrum is zeker de moeite waard.

In de middag maken we een prachtige wandeling door Prachovské skály, een van de bekendste rotsgebieden van Tsjechië. Tussen de zandstenen pilaren en smalle doorgangen ervaart u de natuur van dichtbij en geniet u van schitterende uitzichtpunten. De wandeling duurt ongeveer een uur en is geschikt voor de meeste wandelaars.

Na afloop rijden we via een mooie route terug naar Praag. Geniet na van een dag vol natuur en verwonder u over de schepping.

Na het ontbijt rijden we naar Theresienstadt. Dit was tijdens de Tweede Wereldoorlog een concentratiekamp. Het fungeerde als een ‘modelgetto’ dat door de nazi’s werd gebruikt voor propaganda. Men probeerde de wereld te laten zien dat Joden ‘goed behandeld’ werden, wat natuurlijk niet waar was. Daarnaast diende het kamp als doorgangskamp: veel Joden werden eerst naar Theresienstadt gebracht voordat zij werden gedeporteerd naar vernietigingskampen zoals Auschwitz, Treblinka en Sobibor. In totaal zijn er ongeveer 155.000 mensen geweest, van wie slechts 17.000 de oorlog overleefden.

Lutherstad Maagdenburg
Met ds. Van Kooten bezoeken we in Maagdenburg de Sint-Johanneskerk, gewijd aan de apostel Johannes. Voorin de kerk staat een standbeeld van Maarten Luther. Na het begin van de Reformatie (1517) werd Maagdenburg een van de eerste grote Duitse steden die Luthers leer aannamen. In 1524 voerde de stad de Reformatie officieel in en groeide zij uit tot een belangrijk bolwerk van de nieuwe leer.

Op zaterdagmorgen bezoeken we eerst de Dom van Maagdenburg, een van de oudste gotische kathedralen van Duitsland. Keizer Otto de Grote ligt hier begraven; de dom was bedoeld als zijn keizerlijke grafkerk. De kathedraal heeft twee hoge torens, rijk versierde portalen, indrukwekkende glas-in-loodramen en beeldhouwwerken. Tegenwoordig is het de hoofdkerk van de Evangelische Kerk in Midden-Duitsland.

Daarna rijden we terug naar Nederland voor ons afscheidsdiner. Een onvergetelijke reis vol kerkhistorie, cultuur en natuur komt hiermee ten einde, maar de herinneringen blijven.